پذیرش و احترام به تنوع فرهنگی و مذهبی، از ویژگی‌های بارز ایرانیان در طول تاریخ کهن این سرزمین بوده و هست. در کنار اکثریت مسلمان، معتقدان به سایر ادیان الهی( که حدوداً ۲ درصد هستند) نیز در کشور ایران وجود دارند که با داشتن تابعیت ایران، دارای حقوق و تکالیف مشخصی هستند. سالیان متمادی است که قومیت‌ها و مذاهب گوناگون را گرد هم آورده است، با وجود این که ابتنای حکومت جمهوری اسلامی ایران بر مذهب است، اقلیتهای مذهبی از جایگاه ویژه‌ای در این کشور برخوردارند که در ادامه به طور مختصر تشریح می شود:
الف – اقلیت های دینی کشور در قانون اساسی
مطابق اصل ۱۳ قانون اساسی “ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی تنها اقلیت های دینی شناخته می شوند که در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آئین خود عمل می کنند”. همچنین اصل ۱۴ قانون اساسی نیز دو قسمت دارد که اساس آن، یک آیه شریفه است و دیگر دستوراتی که در این زمینه وارد شده و به طور خلاصه می گوید: نظام جمهوری اسلامی و مردم با غیر مسلمانان و اهل کتاب باید با قسط و عدل رفتار کنند و آنان را تا هنگامی که علیه نظام و مردم توطئه نکرده اند و دست به اسلحه نبرده اند زیر چتر حکومت حمایت کنند و در غیر این صورت حتما باید با آنان برخورد کرده و مجازاتشان کرد. بعد از این اصول از قانون اساسی می توان به اصل شصت و چهارم این قانون نیز اشاره کرد: «عده نمایندگان مجلس شورای اسلامی دویست و هفتاد نفر است و از تاریخ همه پرسی سال یکهزار و سیصد و شصت و هشت هجری شمسی پس از هر ده سال، با در نظر گرفتن عوامل انسانی،سیاسی، جغرافیائی و نظایر آنها حداکثر بیست نفر نماینده می توان اضافه کرد. زرتشتیان و کلیمیان هر کدام یک نماینده و مسیحیان آشوری و کلدانی مجموعا یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هر کدام یک نماینده انتخاب می کنند. محدوده حوزه های انتخابیه و تعداد نمایندگان را قانون معین می کند.” در این اصل نیز شاهد محترم شمرده شدن حقوق اقلیت های دینی کشور هستیم که به آنها اجازه داده شده است به عنوان یک ایرانی نماینده خود را در عالی ترین مرجع قانون گذاری کشور داشته باشند.
– این قومیت ها حق تدریس زبان های آشوری و ارمنی را در مدارس نیز به این اقلیت ها داده است و اقلیت های آشوری و ارمنی علاوه بر آموزه های دینی خود زبان خود را نیز در مدارس خود می خوانند و می آموزند.
همچنین در قسمت اخر اصل ۶۷ قانون اساسی نیز ذکر شده است که ” نمایندگان اقلیت های دینی این سوگند را با ذکر کتاب آسمانی خود یادخواهند کرد” .این اصل در خصوص سوگند نامه نمایندگان در اولین جلسه مجلس می باشد که همچنان در این امر نیز حقوق اقلیت های دینی کشور رعایت شده و با احترام این اجازه داده شده است که نمایندگان با ذکر کتاب آسمانی خود سوگند را یاد کنند.
ب- حقوق اقلیت های دینی در قوانین عادی
پس از قانون اساسی سلسله اهمیت قوانین به قوانین عادی می رسد. قانون مدنی ایران یکی از قوانین جامع کشور است که می توان به موادی از آن اشاره کرد که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر حقوق اقلیت های کشور نیز اشاره دارد.
مطابق ماده ۵ قانون مدنی :” کلیه سکنه ایران اعم از اتباع داخله و خارجه مطیع قوانین ایران خواهند بود مگر در مواردی که قانون استثناء کرده باشد.”
ماده ۶ قانون مدنی: ” قوانین مربوطه به احوال شخصیه از قبیل نکاح و طلاق و اهلیت اشخاص و ارث در مورد کلیه اتباع ایران ولو این که مقیم در خارجه باشند مجری خواهد بود.”
و همچنین مطابق ماده ۷ این قانون: ” اتباع خارجه مقیم در خاک ایران از حیث مسائل مربوط به احوال شخصیه و اهلیت خود و همچنین از حیث حقوق ارثیه در حدود معاهدات مطیع قوانین و مقررات دولت متبوع خود خواهند بود.”
در این مواد با اطلاق احوال شخصیه، حمایت قانونگذار از احوال شخصیه تبعه ایران مقیم کشور و خارج و همچنین اجازه دسترسی اتباع خارجه ساکن در ایران به احوال شخصیه خود به خصوص در بحث ارث در حدود قانون پی میبریم.
ج- قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه در محاکم مصوب مرداد ماه ۱۳۱۲
ماده واحده – نسبت به احوال شخصیه و حقوق ارثیه و وصیت ایرانیان غیر شیعه که مذهب آنان به رسمیت شناخته شده محاکم باید قواعد و عادات مسلمه متداوله در مذهب آنان را جز در مواردی که مقررات قانون راجع به انتظامات عمومی باشد به طریق ذیل رعایت نمایند؛
۱- در مسائل مربوط به نکاح و طلاق عادات و قواعد مسلمه متداوله در مذهبی که شوهر پیرو آن است.
۲-در مسائل مربوط به ارث و وصیت عادات و قواعد مسلمه متداوله در مذهب متوفی.
۳-در مسائل مربوط به فرزند خواندگی عادات و قواعد مسلمه متداوله در مذهبی که پدر خوانده یا مادر خوانده پیرو آن است.
قانون رسیدگی به دعاوی مطروحه راجع به احوال شخصیه و تعلیمات دینی ایرانیان زرتشتی،کلیمی و مسیحی مصوب ۱۳۷۴/۴/۳ مجمع تشخیص مصلحت نظام:
ماده واحده: رأی وحدت رویه شماره ۳۷ مورخ ۱۳۶۳/۹/۱۹ هیات عمومی دیوان عالی کشور، عینا و به شرح زیر به تصویب رسید؛
نظر به اصل سیزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اینکه به موجب ماده واحده قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه در محاکم مصوب مرداد ماه ۱۳۱۲ نسبت به احوال شخصیه و حقوق ارثیه و وصیت ایرانیان غیر شیعه که مذهب آنان به رسمیت شناخته شده لزوم رعایت قواعد و عادات مسلمه متداوله در مذهب آنان در دادگاه ها جز در مواردی که مقررات قانون راجع به انتظامات عمومی باشد تصریح گردیده فلذا دادگاه ها در مقام رسیدگی به امور مذکور و همچنین در رسیدگی به درخواست تنفیذ وصیت نامه ملزم به رعایت قواعد و عادات مسلمه در مذهب آنان جز در مورد مقررات قانون راجع به انتظامات عمومی بوده و باید احکام خود را بر طبق آن صادر نمایند این رای برابر ماده ۴۳ قانون امور حسبی و ماده ۳ از مواد اضافه شده به قانون آئین دادرسی کیفری مصوب مرداد ماه ۱۳۳۷ برای دادگاه ها در موارد مشابه لازم الاتباع است. قانون رسیدگی به دعاوی مطروحه راجع به احوال شخصیه و تعلیمات دینی ایرانیان زرتشتی،کلیمی و مسیحی در اجرای بند هشتم اصل یکصد و دهم قانون اساسی در جلسه روز پنجشنبه مورخ سوم تیر ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و دو مجمع تشخیص مصلحت نظام به شرح ماده واحده فوق به تصویب رسیده است.
مجمع تشخیص مصلحت نظام
تبصره ۳ ماده ۶ قانون شوراهای حل اختلاف
“رئیس قوه قضائیه می تواند برای صلح و سازش در دعاوی احوال شخصیه اقلیتهای دینی موضوع اصل سیزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شورای حل اختلاف خاص تشکیل دهد.”
قانون تشکیلات،وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱۳۷۵/۳/۱
در تبصره ۱ ماده ۲۶ این قانون نیز آمده است :«اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی به جای اسلام باید به اصول دین خود اعتقاد و التزام عملی داشته باشند.» این تبصره نیز در خصوص شرایط انتخاب شوندگان هنگام ثبت نام برای شرکت در شوراهای اسلامی می باشد که برای اقلیت های رسمی قانون اساسی به جای التزام به دین اسلام التزام به ادیان خود پیش بینی شده است.
قانون ثبت احوال مصوب ۱۳۵۵/۴/۱۶
تبصره ۳ ماده ۲۰ ( الحاقی ۱۳۶۳/۱۰/۸) – انتخاب نام در مورد اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است. تبصره ۴ ماده ۲۰ ( الحاقی ۱۳۶۳/۱۰/۱۸ ) – در اسناد سجلی اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی کشور نوع دین آنان قید می شود.
قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست مصوب ۱۳۵۳/۱۲/۲۹ مجلس شورای ملی: ماده ۱۳- مقررات قانون احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه در مورد فرزندخواندگی با اعتبار خود باقی است.
تبصره ماده ۴ اخرین قانون مربوط به دعاوی خانوادگی
” به دعاوی اشخاص موضوع اصول دوازدهم (۱۲) و سیزدهم (۱۳) قانون اساسی حسب مورد طبق قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه در محاکم مصوب ۱۳۱۲/۴/۳۱ و قانون رسیدگی به دعاوی مطروحه راجع به احوال شخصیه و تعلیمات دینی ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی مصوب ۱۳۷۲/۴/۳ مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیدگی می شود. تصمیمات مراجع عالی اقلیتهای دینی مذکور درامور حسبی و احوال شخصیه آنان از جمله نکاح و طلاق، معتبر و توسط محاکم قضائی بدون رعایت تشریفات، تنفیذ و اجراء می گردد. ” باید اشاره کرد که رویه محاکم دادگستری به این گونه است که مستقیم ادعای زوجین را در اختلافات خود نپذیرفته و متقاضیان را به مراجع مذهبی خود ارجاع می دهند.
د- احوال شخصیه اقلیت های دینی ایرانی
تعریف احوال شخصیه:احوال شخصیه در لغت به معنای حال و احوال و به معنی اموری که مختص به شخص است می باشد. در حقوق به موارد ذیل احوال شخصیه می گویند : ازدواج، وضع اموال زن و شوهر، طلاق و افتراق، جهیزیه و مهر، ارث، نسب، فرزند خواندگی، اهلیت، رشد، قیومیت، ولایت، حجر، وصیت، تصویه ترکه گفته می شود. اما به طور عمومی احوال شخصیه به ازدواج، طلاق، تولد و مرگ قابل تقسیم است. این احوال عبارتند از مجموع صفات انسانی که به اعتبار آن ها، یک شخص در اجتماع دارای حقوق شده است و آن حقوق را اجرا می کند مانند : تابعیت، ازدواج، نام، اقامتگاه و… .
آیین نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران مصوب ۱۳۸۶/۱۲/۲۷
این آیین نامه در جلسه انجمن ها و نهادهای زرتشتی سراسر کشور و انجمن موبدان تهران( مرجع دینی زرتشتیان ) در تاریخ ۱۳۸۶/۱۲/۲۷ مورد تایید قرار گرفته است. این آیین نامه در ۶۹ ماده و در ۱۲ باب نوشته شده است.
احوال شخصیه و حقوق ارثیه کلیمیان ایران
انجمن کلیمیان تهران طی نامه شماره ۸۳۵۵-۱۳۷۸/۹/۲۹ به اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضاییه اعلام کرده است «… هیچ کتاب و یا متن ترجمه شده به زبان فارسی در احوال شخصیه و حقوق ارثیه کلیمیان در ایران وجود ندارد و به فرض وجود نیز دارای اعتبار شرعی نیست. در مواردی که به موجب اصل سیزده قانون اساسی اعلام نظر مرجع دینی کلیمیان در احوال شخصیه به موجب قوانین فقهی کلیمیان ضرورت پیدا کند از طرف دادگاه در آن مورد خاص سوال می شود و مرجع دینی کلیمیان با مراجعه و استناد به کتب فقهی هالاخا – جواب برای دادگاه ارسال می نماید”.
مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران مصوب ۱۳۸۷/۷/۳
این مقررات در تاریخ ۱۳۸۷/۷/۳ هجری شمسی برابر با ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۸ میلادی مورد تایید کشیشان و هیات های مدیره کلیساهای پروتستان قرار گرفته است. این آیین نامه در چهار کتاب و مجموعا ۲۹۵ ماده آمده است. چهار کتاب شامل موارد ذیل است؛
۱٫تعریف مسیحی پروتستان- نامزدی- ازدواج- طلاق
۲٫حضانت و سرپرستی فرزندان- نسب – فرزندخواندگی
۳٫وصایا
۴٫ارث
از مقررات احوال شخصیه ارامنه گریگوری مصوب ۱۳۱۷/۸/۵ رهبر مذهبی ارامنه با اصلاحات بعدی:
این آیین نامه شامل ۶ کتاب و مجموعا دارای ۷۶ ماده است. ۶ کتاب به شرح زیر هستند؛
۱٫در قرابت
۲٫فرزندخواندگی
۳٫قیومیت
۴٫نامزدی،نکاح،انحلال نکاح و طلاق
۵٫وصایا
۶٫ارث
تعلیمات کلیساهای ادونتیست روز هفتم در ایران در مورد احوال شخصیه این تعلیمات صرفا در پنج باب نکاح، طلاق، ارث، وصیتنامه و فرزندخواندگی به صورت صریح آمده اند.
مجموعه قواعد و عادات متداوله مذهب مسیحی ارتدکس (روسی) مربوط به احوال شخصیه این قواعد به طور کلی در ۱۱۱ ماده آمده اند، باید توجه کرد که این قواعد مربوط به ساکنین مسیحی روسی ایران که دارای مذهب ارتدکس می باشند.
مقررات احوال شخصیه جمعیت های کاتولیک ایران
به طور کلی این قواعد در ۶۰ ماده آمده اند. این مقررات طی نامه مورخ ۱۳۷۸/۹/۶ شورای اسقفان کاتولیک ایران در تهران، به اداره کل حقوقی قوه قضائیه فرستاده شده است.
و- دو حکم اساسی مقام معظم رهبری در خصوص اقلیت ها
-با تدبیر و حکم حکومتی مقام معظم رهبری از ۶ دی ماه سال ۸۲ دیه مسلمان با غیرمسلمان برابر شد. درواقع مجمع تشخیص مصلحت نظام در جلسه ۶/۱۰/۱۳۸۲ لایحه الحاق یک تبصره به ماده ۲۹۷ قانون مجازات اسلامی درخصوص میزان دیه اقلیت های دینی ذکر شده در قانون اساسی کشور با مسلمانان را بررسی و با تایید نظر مجلس شورای اسلامی، رای به برابری دیه مسلمانان و غیرمسلمانان داد.
-پاسخ صریح رهبر معظم انقلاب به نامه یکی از بزرگان اهل سنت کشور در تاریخ ۲۱/۵/ ۱۳۹۶ که فرمودند« همه ارکان جمهوری اسلامی موظفند بر اساس معارف دینی و قانون اساسی هیچگونه تبعیض و نابرابری بین ایرانیان از هر قوم و نژاد و مذهبی روا ندارند.» نکته کلیدی و طلایی پاسخ رهبر معظم انقلاب به امام جمعه اهل سنت زاهدان ارجاع و توجه دادن این موضوع به معارف دینی است که طبق آن تبعیض و نابرابری صحیح نیست و از طرفی اشاره به اصول مترقی قانون اساسی مترقی جمهوری اسلامی ایران است که ظرفیت های بسیار زیادی دارد و هیچگونه تبعیض و نابرابری را بین ایرانیان از هر قوم، نژاد و مذهبی را بر نمی تابد.
وضعیت آشوریان در دوران جمهوری اسلامی ایران
طلوع انقلاب اسلامی ایران برای آشوری‌ها نویدهای تازه‌ای داشت. آنان مانند سایر گروه‌های نژادی و گروه‌های مذهبی رسمی از نعمت آزادی و حریت استفاده کرده، زبان و آداب و رسوم و مذهب و سنن قومی خود را که ضامن بقای قومیت آنان است، حفظ و حراست کردند و در میان افراد جامعه خود آزادانه اشاعه دادند. اصل سیزدهم قانون اساسی این آزادی را بوضوح و صراحت تمام برای اقلیتهای مذهبی ایران تضمین می‌کند. از این رو آشوریان نیز از امتیازات آن کمال استفاده را کردند.
تدریس زبان آشوری، یعنی آنچه در سراسر خاورمیانه منع شده و کشورهای همسایه آن را ممنوع می‌دانند، در مدارس اختصاصی آشوریان ایران مانعی ندارد. برپایی مراسم و آیین‌های دینی و مذهبی در کلیساهای چهارگانه آشوری از مفاخر جامعه آشوری است. آیین‌هایی مانند انجام مراسم قربانی مقدس یا عشای ربانی برای کودکان و آموزش تعلیمات دینی در مدارس و کلیساهای آشوری با نظم و شکوه خاص برگزار می‌شود. آشوریان دارای بیش از ۹۰ کلیسای تاریخی باقی مانده از نخستین سال‌های پذیرش مسیحیت هستند که هنوز در روستاهایی که برخی از آنها فاقد حتی یک خانواده آشوری هستند، حفظ و نگهداری می‌شوند و همه ساله نیز در آن مکان‌ها مراسم خاص و باستانی برپا می‌شود. آنچه بیش از همه برای آشوریان ایران مایه مباهات است، این است که با وجود جمعیت اندک آنان در ایران که شاید به جمعیت یک شهر نیز نمی‌رسد، در مجلس شورای اسلامی داری یک نماینده هستند. در حال حاضر نماینده آشوریان کلدانی در مجلس شورای اسلامی آقای یوناتن بت‌کلیا هستند. این نماینده صاحب اختیاراتی همانند ۲۹۰ نماینده دیگر مجلس است و این مسئله در خاورمیانه و کشورهای غربی که به وجود آزادی در کشورشان می‌بالند، کم‌نظیر است. لازم به ذکر است که آشوری‌ها نیز مانند سایر هموطنان خود در جهت همراهی و حمایت از مملکت اسلامی همواره کوشیده‌اند، تا آنجا که در راه حفظ کیان کشور شهدایی را نیز تقدیم این مرز و بوم کرده‌اند.
با توجه به اینکه موضوع اقلیت ها یکی از مهمترین مباحث حقوق بشری می باشد موسسه صیانت از حقوق زنان به عنوان موسسه غیردولتی و مردم نهاد که در راستای ارتقا حقوق بشر و حقوق زنان فعالیت می کند سلسله بازدید ها و مصاحبه هایی را با اقلیت های مذهبی ترتیب داده است که اولین نشست در انجمن آشوریان تهران صورت گرفت که گزارش آن بدین شرح می باشد:
انجمن آشوریان تهران
در مراکز زندگی آشوریان انجمن های آشوریان متولی امور فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و آموزشی آنها است. این انجمن ها دارای زیر مجموعه‌های گوناگونی هستند .مثلا انجمن آشوریان تهران دارای زیرمجموعه هایی مانند کمیته بانوان، کانون ملی فرهنگی جوانان، گروه هم سُرایان، روابط عمومی، خیریه، واحد هنری و کمیته بین کلیسایی دارد.
کمیته بانوان آشوری
گروهی از فعالان زنان ، موسسه صیانت از حقوق زنان در تاریخ ۲۸/۱۱/۱۳۹۶ در انجمن آشوریان تهران واقع در منطقه شهر زیبا حضور یافتند و با جمعی از زنان در کمیته بانوان آشوری صمیمانه دیدار کردند.
این انجمن در یک مجتمع بزرگ واقع شده که شامل پارک ، زمین ورزشی ، سالن اجتماعات و تالار پذیرایی و مدرسه حضرت مریم ویژه دانش آموزان اقلیت ها بود. درواقع یکی از نکاتی که در ابتدا مورد توجه قرار گرفت این بود که فضای بزرگ و مناسبی در اختیار این عزیزان هموطن جهت فعالیت های فرهنگی – اجتماعی قرار گرفته است.
کمیته بانوان به عنوان بخشی از انجمن آشوریان در حوزه زنان فعالیت می کند که در سال ۱۳۷۶ توسط خانم ادنا ماریو نانی تاسیس شده است.ایشان چهار دوره ریاست کمیته را دست داشتند و هم اکنون خانم ژرمن به این پست منصوب شدند.
ریاست محترم این بخش در ابتدا در خصوص فعالیت های کمیته به طور مختصر توضیحاتی را بیان نمودند :” این مجموعه در زمینه اجتماعی – فرهنگی و خیریه فعالیت می کنند . فعالیت ها در قالب ۱٫ برگزاری کلاس های آموزشی – هنری ماننده گل چینی ، قالی بافی ، کامپیوتر ، زبان انگلیسی و … ۲٫ بازدید از اماکن (خانه سالمندان ) و اهدای هدایا در مناسبت های مختلف ۳٫ برگزاری جشن و اعیاد مذهبی ۴٫ راه اندازی بازارهای خیریه و جمع آوری کمک های مردمی برای امور خیریه انجام می پذیرد.
در خصوص ارتباط با نهاد های دولتی ایشان اضافه کردند : ” این کمیته با مراکز دولتی بویژه معاونت زنان ریاست جمهوری (خانم دکتر ابتکار) ارتباطات گسترده ای دارند و طی جلسات مدون مطالبات خود را در رابطه با زنان آشوری مطرح می کنند همچنین طبق گفته ها بسیاری از مسایل زنان از طریق نماینده اشان در مجلس شورای اسلامی پیگیری می شود .که این امر نشان از این دارد که قوانین موجود در نظام جمهوری اسلامی بستر تعاملات گسترده بین اقلیت ها و مسولان بلند پایه ی دولتی ایجاد کرده است.
خانم عیسایی به عنوان یکی از اعضای اصلی این مجموعه که سابقه ۳۰ سال تدریس در آموزش و پرورش را داشتند در ادامه گفتند که منعی برای حضور به عنوان معلم در مدرسه نداشتند و با سابقه درخشان از این نهاد بازنشسته شده اند. همچنین بیان کردند که دانش آموزان آشوری می تواند به غیر از مدرسه مخصوص اقلیت ها در همه مدارس تحصیل کنند و در با همکاری مسولان مربوطه امتحانات دینی در مراکز دینی خودشان برگزار شود. در واقع درمدارس عمومی به صورت جداگانه و در مدارس مخصوص مسیحیان می‌توانند کلاس‌های دینی داشته باشند و نمرات کلاس‌های دینی بر اساس دین مسیحیت در کارنامه دانش‌آموزان درج می‌شود. در سطوح آموزش عالی هم همینطور می باشد. فراهم کردن شرایط تحصیلی برابر در تمام مقاطع از ابتدایی تا بالاترین درجه علمی دانشگاهی ، از دیگر امتیازاتی است که در ایران برای این افراد درنظر گرفته شده است.
در خصوص جایگاه اجتماعی زنان در جامعه آشوری ، ریس کمیته فرمودند که در تمام احوال شخصیه مانند ازدواج و طلاق و … این افراد تابع قوانین دینی خودشان هستند.البته ایشان تاکید نمودن که (متاسفانه ) در زمان طلاق نفقه و یا مهریه ای برای زنان در نظر نمیگیرند و مردان بدون تعهد مالی زندگی را ترک می کنند.(که البته فرایند قانونی آن توسط کشیش انجام می شود) . شاید طبق قوانین جمهوری اسلامی این امتیاز برای زنان اقلیت در نظر گرفته شده است که طبق قانون بتواند از حمایت های مالی و معنوی که برای زنان مسلمان در زمان طلاق نظر گرفته شده مانند نفقه و مهریه و … استفاه کنند .
به گفته یکی از اعضا، این افراد در انجام تمام مراسم های مذهبی و احوال شخصیه دارای آزادی و بدون محدودیت هستند و بیان می کردند در زمینه تخصیص بودجه برای تعمیر کلیسا و انجام مراسم ها همکاری های گسترده ای را سازمان شهرداری و … با آنها داشته است .
یکی از افراد که همسر ایثار گر بودند صراحتا گفتند که رسیدگی و حمایت های مادی و معنوی زیادی از خانواده شهدای آشوری از طریق مقام معظم رهبری صورت گرفته است و بسیار مورد اکرام و احترام قرار گرفته اند و از این موضوع رضایت کامل دارند.
همچنین در حوزه فعالیت های بین المللی ، به عنوان نماینده در اجلاس های سازمان ملل در ژنو شرکت کرده اند و در خصوص وضعیت زندگی آشوریان در ایران سخنرانی کردند . نتیجه‌گیری
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، به برکت قوانین اسلامی، پیروان ادیان الهی از احترام و جایگاه ویژه ای در اداره امور کشور برخوردار شدند. قانون اساسی ایران به صراحت از حقوق و آزادی های آنان نام می برد و حق مشارکت سیاسی و اجتماعی آنان را به عنوان جزئی از ملت به رسمیت می شناسد. در حال حاضر اقلیتهای دینی رسمی کشور نه تنها هیچ مشکلی از نظر برگزاری آداب مذهبی خود ندارند، بلکه قانون اساسی کشور امتیازاتی برای آنها از جنبه‌های گوناگون از جمله حقوق شهروندی و حقوق دینی و مذهبی در نظر گرفته است. اقلیتهای دینی در کشورهای اروپایی و کشورهای منطقه‌ای هیچکدام از آزادی بیان و عمل به منظور انجام فرائض دینی خود مانند ایران برخوردار نیستند.
همچنین مقامات مذهبی اقلیتها در جمهوری اسلامی ایران مورد احترامند. از آن جمله می توان به امکان ورود اسقف ها و کشیشها و … به ایران و حتی امکان قرار گرفتن مقامات دینی خارجی در رأس نهادهای دینی داخل کشور اشاره کرد. انتخاب ایران به عنوان مقر اصلی اتحادیه جهانی آشوریان، نشان‌دهنده توجه و اعتماد جامعه آشوریان به جمهوری اسلامی ایران است. درحالی که تعداد آشوریان در آمریکا اندک نیست و در چند سال اخیر شماری از این اقلیت دینی از نقاط مختلف دنیا به شهرهای آمریکا مهاجرت کرده‌اند، اما در سال ۲۰۰۸ مقر مرکزی اتحادیه جهانی آشوریان در مراسم با شکوهی از شیکاگو در آمریکا به تهران پایتخت ایران انتقال یافت.
نماینده مسیحیان آشوری و کلدانی در مجلس شورای اسلامی ایران در خصوص وضعیت اقلیت آشوری در ایران می گوید: ” بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی در مواجهه با مشکلات آشوریان صرفاً به ابراز دلسوزی بسنده می‌کنند اما به حق باید گفت که تنها کشوری که همواره یار و مدد کار آشوریان در حل مشکلات آنها بوده ایران است. ما به این امر باور داریم که ایران الگوی آزادی برای ملت‌ها بوده و نمونه آن هم شرایطی است که جمهوری اسلامی برای آشوریان برای زندگی در ایران فراهم کرده است. کلیسا در ایران همواره به عنوان یک مکان مقدس ، جایگاه و شأن خود را حفظ کرده است و در طول تاریخ ما در ایران هیچ‌گاه شاهد بی‌احترامی به این مکان نبوده‌ایم.”